Open borders for people – not capital !
Many times in our texts you have encountered the call for open borders.
This notion is used by various circles and political orientations, so we feel the need to indicate more precisely what ‘open borders’ are from the perspective of the freedom movement.
The very existence of borders, their evolution and types is an very interesting topic and we will certainly write a separate text about it in the future. In the following, we want to focus on borders as they were created with the rise of nation-states in the 19th and 20th centuries.
We live in post-times. Postmodernism, postcapitalism. At a time when neo-liberal and conservative politicians use language adopted from freedom groups (slogans such as ‘housing is a basic human right not a marked good’) in election campaigns.
The same is with no borders movement – open borders is a fairly popular phrase in the mouths of capitalists. The problem is that in their understanding it means a wider opening of borders for capital and not for people. The Schengen zone, which provides us with the possibility of free movement within the borders of the EU (until, of course, individual countries reintroduce controls), despite its noble slogans, is the result solely of econimic calculation. The countries of the EU, like all highly developed countries, maintain their economic dominance through the use of cheap labour. The importation of hundreds of thousands of people from Turkey to Germany in the 1960s and 1970s, and from Morocco and Algeria to France, was caused by a shortage of labour and actually contributed to the rapid economic growth of these countries. Of course, the whole process was more complicated and it is difficult to draw a complete picture of it based on economic indicators alone. Let us remember that countries such as England, France and Belgium lost nominal sovereignty over their colonies during this time and these were momentous events for entire continents and regions, especially for Africa and the Middle East. The mood, both in the countries that had succeeded in throwing off the colonial yoke and in Europe, was revolutionary and reparations for decades and hundreds of years of exploitation were widely demanded. The opening of the borders to the people living in the former colonies was therefore due to both economic and political reasons. From the 1960s to the mid-1970s this solution, as we wrote above, gave a great kick to the European economy. Growth collapsed with the fuel crisis that erupted in 1973, when Arab countries imposed an embargo on the US and Western European countries. This caused a sudden upheaval in the Western world, accustomed to cheap oil and basing its economic boom on it. The crisis, of course, hit mainly the societies on which the entire burden was shifted.
The steep cuts in the social sphere led to a wave of strikes and revolts in the second half of the 1970s and early 1980s, in which European and migrant workers fought side by side. One of the consequences of these events was the restriction of migration and the rise of anti-migrant propaganda. This period also saw the strong growth of neo-Nazi groups, which, unlike before, began to be based on subcultures. This gave far-right politicians the militancy they needed to control society. There began to be pogroms and attacks on people of a different skin color. The main demand was, as we well know, to keep Europe “white” – “protection” of jobs and cultural purity.
In Poland itself, the date that changed everything was 2004, when Poland was accepted into the European Union and the European labour market opened up to Polish migrants. More than 2 million people left within a few years. Border restrictions were loosened, as they had been earlier in history, because the economies of Western countries were suffering from a shortage of workers.
So we must not forget that it is economics that plays the biggest role in loosening or tightening border restrictions.
Of course, capitalism over all these years has had and continues to have a certain invariable trait – it avoids as much as it can openly admitting that only profit matters. In order to conceal such trivial motivations, capitalists and politicians resort to the world of big ideas and the moves that provide them with power and income are henceforth given an ideological underpinning. Characteristically, it makes no difference to capital whether these ideas are left-wing, right-wing, conservative or liberal, the same circles use them interchangeably depending on what seems more beneficial at the time.
One time it may be xenophobia and fascism. Fomenting aggression against other nations in order to get rid of competition and terrorise the labour movement, as happened in Nazi Germany. It may be an imaginary struggle against communism, and in fact actions to give corporations access to resources in South America, where the US funded and supported fascist regimes that murdered and tortured their citizens.
Other times there will be demands impersonating freedom and leftist ideas. The fight for democracy and freedom for the people of the Middle East, as in the case of the aforementioned fight against communism, being a veil for the occupation and drain of the region.
But it could also be the idea of open borders and freedom of movement. Such a narrative has been pushed with successive enlargements of the Union with new countries, such a narrative always emerges when the economy is short of people to work with.
But no one doubts that the US invasion of Iraq was not motivated by a desire to spread democracy, and just as no one thinks that Russia’s invasion of Ukraine is in fact a struggle for the denazification of it. By the same token, we cannot doubt the motives behind the neo-liberal demand to facilitate the movement of workers . This is by no means the result of the humanitarian tendencies of capitalism, because in order to keep labour costs low, it is necessary to control and intimidate the movement of people. This is why the Union openly declares the equality of all people and sets itself up as an example of a guardian of human rights, while passing death sentences on migrants in the Mediterranean and on its other borders. The message is clear – either you agree to work regardless of the conditions or you and your loved ones face imprisonment, deportation, death.
This leads to a significant restriction of migrants’ possibilities to associate and organise at work level, for example to be active in trade unions and to demand equal conditions of employment. Let us also remember that we are now talking about a situation in which a person with migration experience is legally employed. Unfortunately, a large proportion of migrants work without any contracts, without basic safety rules and for much lower wages. They do this because they are forced to.
However, this raises the possibility of creating an artificial conflict between migrants and workers, which is pumped up incessantly by all right-wing circles. The vision that people from other countries will steal our jobs is a popular and old theme that has been running through developed societies, especially strongly since the second half of the 20th century. It is also very much in the favour of the neoliberals, even if they officially create themselves as enlightened cosmopolitans, because it is in their interest to divide society as much as possible in order to weaken it.
It is a self-reinforcing circle where the extreme right always remains indispensable to economic liberals.
But we must not forget that this conflict is mostly created in political think-tanks and the real losses of workers are due to the nature of capitalism and not the fact where the workers come from.
If there were a shortage of migrants policy-makers would take care of a different dividing line, as we have witnessed many times in history. Once it is single mothers on social benefits who are to blame, other times it is ‘claimant’ groups of workers such as nurses and nurse practitioners, another time it is ‘claimant’ youth. The word ‘claimant’, by the way, appears very often, also in relation to migrants. In an era of the greatest wealth stratification in the history of mankind, accusing society of claiming is as original as it is disgusting.
When we talk about opening up borders, we mean something completely different to politicians and economists – they are only interested in maintaining the current system.
Meanwhile, the status quo will not solve the problems of people on the move. It is its direct cause.
Profit-maximising capitalism and the idea of infinite economic growth lead to the tragedy of millions of people and the destruction of the ecosystem in which we live. In it, people are just another resource to be exploited. A resource convertible into money, unfree and capable of being replaced at any time. This stands in stark contrast to the norms adopted by most communities around the world, where human life is treated as a subject and should be protected. In recent years, the voices of environmentalists, human rights activists and all those people who, deprived of a voice, experienced by consequences of the direction of world politics, have finally begun to be heard in the public debate. All independent experts and analysts agree – the world can no longer exist in the shape we are used to. Our ecosystem, and much sooner the human species and the civilisation in which we live, will not be able to stand it. The dictate of infinite economic growth is unsustainable because resources are not infinite.
Millions of people forced to migrate because the political situation and because the damage of the environment in which they lived is just the beginning. The supply of land on which to grow food is shrinking, as are drinking water supplies (lowering of groundwater, droughts). Thus, more regions are becoming unsuitable for life. In the near future, the number of people migrating will be many times greater.
This is a process that we will not be able to stop easily, and when we write that it will not be easy, we mean the breakdown of the current system and far-reaching changes in our daily lives. Changes that will deprive us of the comforts to which we have become accustomed in recent decades. To the over-consumption and carelessness of the countries of the global north.
What we are writing about is not sci-fi scenario. Scientists agree that the continuation of the current course will bring the doom of human civilisation. Whether and how this process can be reversed is still debated. It is symptomatic that, over the last few years, the percentage of scientists who are pessimistic on this issue far outweighs the optimists.
The harder it gets and the greater the tension, the harder those in power will try to divide us. To replace the fear of failing health care and lack of access to the basic necessities of survival with fear of migrants. Replace anger for not even one percent of humanity owning the majority of this planet’s resources with hatred of people on the move who have nothing.
Co dla ruchu no borders oznaczają otwarte granice?
Wielokrotnie na łamach naszych tekstów spotkaliście/spotkałyście się z postulatem otworzenia granic.
Pojęcie to jest wykorzystywane przez różne środowiska i orientacje polityczne, czujemy więc potrzebę bardziej dokładnego zaznaczenia czym są “otwarte granice” z perspektywy ruchu wolnościowego.
Samo istnienie granic, ich ewolucja oraz rodzaje to niezwykle ciekawy temat i na pewno napiszemy o nich w przyszłości osobny tekst. Poniżej chcemy się skupić na granicach takich, jakie zostały stworzone wraz z powstaniem państw narodowych w XIX i XX wieku.
Wolnościowy język na reżimowych sztandarach. Kapitalizm potrzebuje migrantów.
Żyjemy w czasam post. Postmodernizmu, postkapitalizmu. W czasach kiedy neoliberalni i konserwatywni politycy używają w kampaniach wyborczych języka przejętego od grup wolnościowych (haseł takich jak “mieszkanie prawem nie towarem”).
Podobnie ma się rzecz z ruchem no borders – otwarte granice to dość popularne sformułowanie w ustach kapitalistów. Problem w tym, że w ich rozumieniu oznacza to szersze otwarcie granic dla kapitału a nie dla ludzi. Stefa Schengen, która zapewnia nam możliwość swobodnego poruszania się w granicach UE (oczywiście do czasu, kiedy poszczególne państwa przywracają kontrole), pomimo szlachetnych haseł, jest wynikiem tylko i jedynie ekonimocznej kalkulacji. Kraje Unii jak i wszystkie kraje wysoko rozwinięte, utrzymują swoją dominację ekonomiczną poprzez korzystanie z taniej siły roboczej. Sprowadzenie w latach 60 i 70 setek tysięcy ludzi z Turcji do Niemiec oraz z Maroko i Algierii do Francji, było spowodowane brakiem rąk do pracy i w istocie przyczyniło się do gwałtownego wzrostu gospodarczego tych krajów. Oczywiście, cały ten proces był bardziej skomplikowany i trudno jest narysować pełny jego obraz opierając się wyłącznie na wskaźnikach ekonomicznych. Pamiętajmy, że państwa takie jak Anglia, Francja czy Belgia utraciły w tym czasie nominalną władzę nad swoimi koloniami i były to doniosłe wydarzenia dla całych kontynentów i regionów, szczególnie dla Afryki i Bliskiego Wschodu. Nastroje, zarówno w krajach, którym udało się zrzucić kolonialne jarzmo, jak i w Europie, były rewolucyjne i powszechnie domagano się zadośćuczynienia za dziesiątki i setki lat wyzysku. Otworzenie granic dla ludności zamieszkującej byłe kolonie było więc spowodowane zarówno przyczynami ekonomicznymi jak i politycznymi. Począwszy od lat 60 do połowy lat 70 rozwiązanie to, tak jak pisaliśmy wyżej, dało wielkiego kopa gospodarce europejskiej. Załamanie wzrostu nastąpiło wraz z kryzysem paliwowym, który wybuchł w roku 1973, kiedy to kraje arabskie nałożyły embargo na USA i kraje Europy Zachodniej. Spowodowało to gwałtowny wstrząs w świecie Zachodu, przyzwyczajonego do taniej ropy, na której opierał swój boom gospodarczy. Kryzys uderzył oczywiście głównie w społeczeństwa, na które przerzucono cały jego
ciężar. Gwałtowne cięcia w sferze socjalnej, doprowadziły w drugiej połowie lat 70 i na początku lat 80 do fali strajków i rewolt, w których ramię w ramię walczyli robotnicy europejscy i ci o korzeniach migranckich. Jednym ze skutków tych wydarzeń było ograniczenie migracji oraz wzrost propagandy antymigranckiej. Na ten czas przypada też silny rozwój grup neonazistowskich, które w tym właśnie okresie, inaczej niż dotychczas, zaczęły opierać się na subkulturach. Dawało to, skrajnie prawicowym politykom, bojówki potrzebne do kontroli społeczeństwa. Zaczęło dochodzić do pogromów i ataków na osoby o innej karnacji. Głównym postulatem było, jak dobrze wiemy, utrzymanie Europy “białej” – “ochrona” miejsc pracy i czystości kulturowej.
W samej Polsce datą, która zmieniła wszystko był rok 2004, kiedy Polska została przyjęta do Unii Europejskiej a europejski rynek pracy otworzył się na polskich migrantów. W ciągu kilku lat wyjechało ponad 2 miliony ludzi. Restrykcje graniczne, podobnie jak wcześniej w historii, zostały złagodzone, ponieważ gospodarki krajów zachodnich cierpiały na niedobór pracowników.
Nie możemy więc zapominać, że to ekonomia gra największą rolę przy poluźnianiu lub zacieśnianiu rygory granicznego. Oczywiście, kapitalizm na przestrzeni wszystkich tych lat miał i ma pewną niezmienną cechę – unika jak tylko może otwartego przyznania, że liczy się wyłącznie zysk. Aby ukryć tak trywialne motywacje, kapitaliści i politycy uciekają się do świata wielkich idei a posunięcia, które zapewniają im władzę i dochód, zyskują odtąd podbudowę ideologiczną. Charakterystyczne jest to, że dla kapitału zadadniczo nie ma żadnego znaczenia czy są to idee lewicowe, prawicowe, konserwatywne czy liberalne. Te same środowiska stosują je wymiennie w zależności od tego, co w danym momencie wydaje się bardziej korzystne.
Jednym razem może to być ksenofobia i faszyzm. Rozbudzanie agresji przeciw innym nacjom, w celu pozbycia się konkurencji i sterroryzowaniu ruchu robotniczego (jak miało to miejsce w nazistowskich Niemczech).
Może to być urojona walka z komunizmem, a tak naprawdę działania mające na celu zapewnienie korporacjom dostępu do zasobów w Ameryce Południowej, gdzie USA finansowało i wspierało faszystowskie reżimy mordujące i torturujące swoich obywateli.
Innym razem będą to postulaty podszywające się pod idee wolnościowe i lewicowe.
Walka o demokrację i wolność dla mieszkańców Bliskiego Wschodu, tak samo jak w przypadku wspomnianej wyżej walki z komunizmem, będąca zasłoną dla okupacji i drenażu tego regionu.
Może to jednak być też idea otwartych granic i swobody poruszania się. Taka narracja była forsowana przy kolejnych rozszerzeniach Unii o nowe kraje, taka narracja zawsze pojawia się, kiedy gospodarce brakuje ludzi do pracy.
Ale nikt trzeźwo myślący nie ma wątpliwości, że napaść USA na Irak nie była podyktowana chęcią szerzenia demokracji, podobnie jak nikt nie myśli, że napaść Rosji na Ukrainę jest w rzeczywistości walką o denazyfikację Ukrainy. Tym samym, nie możemy mieć wątpliwości co do motywów stojących za neoliberalnym postulatem ułatwiania przepływu pracowników . Nie jest to w żadnym wypadku wynik humanitarnych tendecji kapitalizmu, ponieważ aby utrzymać niskie koszty pracy, konieczna jest kontrola przepływu ludzi i ich zastraszenie. Dlatego Unia otwarcie deklaruje równość wszystkich ludzi i stawia się jako przykład strażnika praw człowieka, wydając jednocześnie wyroki śmierci na migrantów na Morzu Śródziemnym i innych swoich granicach. Komunikat jest jasny – albo godzisz się na pracę bez względu na warunki, albo tobie i twoim bliskim grozi więzienie, deportacja, śmierć.
Prowadzi to do znacznego ograniczenia osobom migrującym możliwości zrzeszania się i organizowania na poziomie pracy – choćby działalności w związkach zawodowych i domagania się równych warunków zatrudnienia. Pamiętajmy też, że mówimy teraz o sytuacji, w której osoba z doświadczeniem migracji jest zatrudniona legalnie. Niestety, duża część migrantów pracuje bez jakichkolwiek umów, bez zapewnienia podstawowych zasad bezpieczeństwa i za znacznie niższe stawki. Robią to, ponieważ są do tego zmuszeni.
Rodzi to jednak możliwość kreowania sztucznego konfliktu pomiędzy migrantami a pracownikami, który jest pompowany bez przerwy przez wszelkie prawicowe środowiska. Wizja tego, że ludzie z innych krajów ukradną nam pracę, jest popularnym i starym motywem, który przewija się w społeczeństwach rozwiniętych, szczególnie mocno od drugiej połowy XX wieku. Jest też bardzo na rękę środowisku neoliberalnemu, nawet jeśli oficjalnie kreuje się na oświeconych kosmopolitów, ponieważ w ich interesie jest jak największe podzielenie społeczeństwa w celu jego osłabienia.
To samonapędzające się koło, gdzie skrajna prawica zawsze pozostaje niezbędna gospodarczym liberałom.
Nie możemy jednak zapomnieć, że konflikt ten w większości tworzony jest w politycznych think-tankach a realne straty robotników są spowodowane istotą działania kapitalizmu a nie tym skąd pochodzą pracownicy.
Gdyby zabrakło migrantów decydenci zadbaliby o inną linię podziału, czego byliśmy świadkami wielokrotnie w historii. Raz winne są samotne matki korzystające z zasiłków, innym razem “roszczeniowe” grupy pracownicze jak np. pielęgniarki i pielęgniarze, jeszcze innym razem “roszczeniowa” młodzież. Słowo “roszczeniowy” pojawia się zresztą bardzo często, także w odniesieniu do migrantów i migrantek. W epoce największego w historii ludzkości rozwarstwienia majątkowego, zarzucanie społeczeństwu roszczeniowości jest o tyle oryginalne co obrzydliwe.
Kiedy mówimy o otworzeniu granic mamy na myśli coś zupełnie innego niż politycy i ekonomiści – ich interesuje wyłącznie utrzymanie obecnego systemu.
Tymczasem obowiązujące status quo nie rozwiąże problemów ludzi w drodze. Jest jest ich bezpośrednią przyczyną.
Kapitalizm nastawiony na maksymalizację zysku i idea nieskończonego wzrostu gospodarczego, prowadzą do tragedii milionów ludzi oraz do zniszczenia ekosystemu, w którym żyjemy. Ludzie są w nim tylko kolejnym zasobem do wykorzystania. Zasobem przeliczalnym na pieniądze, bezwolnym i mogącym być zastąpionym w dowolnej chwili. Stoi to w jawnej sprzeczności do norm przyjętych przez większość społeczności na świecie, gdzie ludzkie życie traktowane jest podmiotowo i powinno być chronione. W ostatnich latach do debaty publicznej zaczęły wreszcie docierać głosy ekologów, działaczy praw człowieka, aktywistów i wszystkich ludzi, którzy pozbawieni dotąd głosu ponosili na własnej skórze konsekwecje dotychczasowego kierunku światowej polityki. Wszyscy niezależni specjaliści i analitycy są zgodni – świat nie może istnieć dłużej w takim kształcie do jakiego jesteśmy przyzwyczajeni. Nie wytrzyma tego nasz ekosystem, a dużo wcześniej gatunek ludzki i cywilizacja, w której żyjemy. Dyktat nieskończonego ekonomicznego wzrostu jest niemożliwy do utrzymania, ponieważ zasoby nie są nieograniczone.
Miliony ludzi zmuszonych do migrowania przez sytuację polityczną i stan środowiska, w którym żyli to zaledwie początek. Zasób ziemi, na której można uprawiać żywność kurczy się, podobnie jak zasoby wody pitnej (obniżenie wód gruntowych, susze). Tym samym kolejne rejony przestają nadawać się do życia. W niedalekiej przyszłości liczba migrujących osób będzie wielokrotnie większa
To jest proces, którego nie uda nam się łatwo zatrzymać, a kiedy piszemy, że nie będzie łatwo, to mamy na myśli rozkład obecnego systemu i daleko idące zmiany w naszym codziennym życiu. Zmiany, które pozbawią nas komfortu, do jakiego zdążyliśmy się przyzwyczaić w ostatnich dekadach. Do przerośniętej konsumpcji i bezroski krajów globalnej północy.
To o czym piszemy to nie czarnowidztwo. Naukowcy są zgodni co do tego, że utrzymanie obecnego kursu stanowi zagładę ludzkiej cywilizacji. Wciąż dyskutowane są kwestie tego, czy i jak można ten proces odwrócić. Symptomatyczne jest to, że na przestrzeni ostatnich lat procent uczonych, którzy są w tej kwestii pesymistami zdecydowanie dominuje nad optymistami.
Im napięcie będzie większe, tym mocniej rządzący będą starali się nas podzielić. Zastąpić strach przed upadkiem opieki zdrowotnej i brakiem dostępu do podstawowych środków niezbędnych do przeżycia strachem przed migrantami. Zastąpić złość na promil ludzkości posiadających większość zasobów tej planety nienawiścią do ludzi w drodze, którzy nie mają niczego.
Share this post: